Năm 1968, nhạc sĩ Lư Nhất Vũ đọc một bài báo nói về các cô gái Sài Gòn tình nguyện rời xa gia đình, tham gia vào lực lượng dân công hỏa tuyến. Họ là những cô gái trẻ, hầu hết chỉ mới mười tám, đôi mươi, sống ở thành phố, với sức khỏe không mấy dẻo dai, nhưng lại đầy nhiệt huyết và tinh thần hy sinh để phục vụ đất nước. Cảm tác trước hình ảnh đẹp đẽ của những người con gái ấy, nhạc sĩ đã đặt tên cho bài hát ban đầu là “Đội nữ tải đạn Sài Gòn”.
"Cô gái Sài Gòn đi tải đạn” là một tác phẩm thể hiện tinh thần đấu tranh và ý chí vượt qua mọi khó khăn của những người phụ nữ trong thời kỳ kháng chiến. Thông qua hình ảnh cụ thể của những cô gái trẻ xung phong đi tải đạn, tác phẩm ca ngợi sự đóng góp đáng kể của họ trong cuộc chiến chống lại kẻ thù, đồng thời thể hiện lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần trách nhiệm cao cả.
Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ đã khéo léo sáng tạo một ngôn ngữ âm nhạc rất phù hợp với nội dung bài hát. Giai điệu trẻ trung, cùng với tiết tấu hơi nhanh (allégretto), mang lại cho người nghe một trải nghiệm âm nhạc đầy cảm xúc. Âm nhạc phản ánh sự hồn nhiên, nhí nhảnh và sôi nổi của các cô gái trẻ đang hăm hở tham gia vào đội quân tiếp đạn.
Tác giả mở đầu bài hát một cách tự nhiên bằng việc phác họa một bối cảnh thiên nhiên sống động. Âm thanh trong trẻo của chim kêu kết hợp với hình ảnh hoa mai vàng lấp lánh không chỉ vẽ nên khung cảnh đẹp mà còn tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc với mái ấm quê hương. Câu thơ “Chim kêu ven rừng suối gọi ta lên đường” như một lời mời gọi những cô gái trẻ bước ra khỏi vùng an toàn, với lòng dũng cảm và quyết tâm tham gia vào cuộc chiến khốc liệt.
Hình ảnh “nặng trĩu hai vai” không chỉ cụ thể hóa công việc nặng nhọc mà các cô gái phải chịu đựng mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm và sự hy sinh cao cả của họ. Dù có gian lao, vất vả, nhưng những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp giúp những bước chân của họ trở nên nhẹ nhàng và sảng khoái.
Những câu thơ như “Sương đêm ướt đẫm nón vải, ta xuyên rừng theo giải phóng quân” không chỉ xác định rõ nét về sự gian khổ mà họ phải đối mặt mà còn nhấn mạnh tinh thần lạc quan và quyết tâm không ngừng nghỉ. Mỗi khó khăn, thử thách lại càng làm cho họ thêm mạnh mẽ, thể hiện sức sống bất khuất và kiên cường của người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.
Nhạc sĩ An Hiếu lựa chọn NSƯT Hương Giang thể hiện ca khúc "Cô Gái Sài Gòn Đi Tải Đạn" trong dự án âm nhạc của mình.
Âm điệu của bài hát mang âm hưởng vui tươi, mạnh mẽ, phù hợp với tinh thần lạc quan của các nhân vật. Việc sử dụng các câu thơ ngắn gọn và điệp ngữ, đặc biệt là nhấn mạnh “ta” và “chị em”, không chỉ tạo ra sự gắn kết giữa các nhân vật mà còn nâng cao tinh thần đoàn kết trong cuộc kháng chiến. Điều này khiến bài hát trở nên gần gũi và dễ đi vào lòng người.
"Cô gái Sài Gòn đi tải đạn” là một bài hát thể hiện sức mạnh và tinh thần của người phụ nữ Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ. Qua những hình ảnh mạnh mẽ và biểu cảm, tác phẩm đã thành công trong việc khắc họa tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của những cô gái trẻ. Họ là những tấm gương sáng, sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng tự do và độc lập của Tổ quốc.
NSƯT Hương Giang.
Vào những ngày tháng 12 lịch sử này, Nhạc sĩ An Hiếu triển khai một dự án âm nhạc giàu ý nghĩa để chào mừng 80 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024). Và NSƯT Hương Giang là gương mặt phù hợp nhất được Nhạc sĩ An Hiếu lựa chọn để thể hiện ca khúc “Cô Gái Sài Gòn Đi Tải Đạn” trong dự án nói trên.
Với cách hát tinh tế, NSƯT Hương Giang đã góp phần nêu bật được thông điệp của ca khúc như tiếng đồng vọng nhắc nhớ mọi người về sức mạnh đoàn kết và tinh thần yêu nước trong mọi hoàn cảnh, tiếp tục cổ vũ cho lý tưởng tự do và hòa bình mà nhiều thế hệ đã hy sinh để gìn giữ.
