NSND Nguyễn Thị Thu Hà: Người ghi dấu trong những chương trình nghệ thuật chính luận

Trong dịp Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025), một trong những điểm nhấn mở màn của chương trình kỷ niệm là màn xếp hình nghệ thuật “Đất nước trọn niềm vui” diễn ra vào sáng ngày 30/4 tại Dinh Độc lập (TP. Hồ Chí Minh). NSND, Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật thực hành, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội được giao trọng trách phối hợp cùng Đoàn Nghi lễ Quân đội, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam để tổ chức luyện tập và dàn dựng phần trình diễn đặc biệt này.

Là một người nghệ sĩ trưởng thành trong môi trường quân đội, NSND Nguyễn Thị Thu Hà mang trong mình trái tim của người lính và khối óc của người nghệ sĩ. Chị đã góp phần làm nên những chương sử hào hùng bằng ngôn ngữ múa – thứ ngôn ngữ không lời nhưng đầy sức biểu cảm và lan tỏa mạnh mẽ. Với chị, mỗi chuyển động của hình thể không chỉ là kỹ thuật, mà là tinh thần, là lịch sử, là niềm tự hào dân tộc được truyền tải tới người xem một cách sâu sắc và lắng đọng.

Không chỉ là một biên đạo múa tài hoa, NSND Nguyễn Thị Thu Hà còn là tổng đạo diễn nghệ thuật chuỗi chương trình quan trọng kỷ niệm các ngày lễ lớn của Quân đội. Các chương trình như: “Sức mạnh hậu cần trong chiến thắng Điện Biên Phủ”, “Sáng mãi niềm tin”, “Trung với Đảng, Hiếu với dân”, “Nguồn lực để chiến thắng”, “80 năm Trường Sĩ quan Lục quân 1 dưới cờ Trung hiếu”, “Hành trình mở lối”…đều mang đậm dấu ấn sáng tạo của chị. Mỗi chương trình là một lát cắt sống động của lịch sử, nơi chị tài tình hòa quyện giữa ngôn ngữ sân khấu hiện đại và tinh thần truyền thống dân tộc, khơi dậy niềm xúc động, lan toả tinh thần yêu nước, tự hào trong lòng công chúng.

Sinh năm 1972 tại Nghệ An, chị bén duyên với nghệ thuật múa từ năm 14 tuổi, khi tình cờ theo bạn thi tuyển vào Trường Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Không có nền tảng nghệ thuật trong gia đình, vóc dáng nhỏ bé và gầy gò, hành trình theo đuổi nghệ thuật của chị là chuỗi ngày khổ luyện không ngừng nghỉ. “Những buổi tập ép dẻo, bám gióng bật cả móng chân, nước mắt lẫn mồ hôi cứ lăn dài... nhưng hình như trong tôi chưa bao giờ khuất phục”, chị từng kể.

Vượt qua khó khăn, chị từng bước khẳng định mình, từ một diễn viên múa khiêm nhường trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu nhất của nghệ thuật múa trong quân đội. Năm 42 tuổi, chị được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân – một vinh dự lớn lao đối với người nghệ sĩ. Một năm sau, chị được phong quân hàm Đại tá và bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ. Ở tuổi 50, chị được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho cụm bốn tác phẩm xuất sắc – một lần nữa khẳng định sự nghiệp nghệ thuật bền bỉ và đầy sáng tạo của chị.

Những tác phẩm của NSND Nguyễn Thị Thu Hà như Tình quê, Đồng chí, Tiểu đội xe không kính…luôn mang đậm hơi thở dân tộc và chất lính đặc trưng. Theo chị, biên đạo múa là một người kể chuyện bằng hình thể – mà đã là chuyện của người Việt thì phải bắt đầu từ văn hóa Việt. Say mê nghệ thuật dân gian, chị không ngại rong ruổi đến khắp mọi miền Tổ quốc để sưu tầm, gìn giữ và sáng tạo trên nền tảng truyền thống. Chị từng cùng đồng bào dân tộc đi nhuộm vải bằng lá cây, chỉ để tìm ra đúng chất liệu phục trang cho một điệu múa mang đậm bản sắc vùng miền.

Trên cương vị Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật thực hành – Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, chị không chỉ làm nghề, mà còn tận tâm truyền dạy, đào tạo lớp lớp thế hệ nghệ sĩ kế cận. Chị chia sẻ: “Biên đạo là nghề sáng tạo, nhưng phải luôn giữ được hai yếu tố: dân tộc và hiện đại. Dân tộc để không phôi phai truyền thống, đánh mất chính mình; hiện đại để thích nghi với nhịp sống mới, hơi thở mới của thời đại”.

Suốt chặng đường cống hiến cho nghệ thuật, chị luôn ghi nhớ lời Bác Hồ: “Văn hóa, văn nghệ là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Với chị, nghệ thuật không chỉ là biểu diễn mà còn là trách nhiệm, là sứ mệnh. Dù trong vai trò nghệ sĩ, biên đạo, giám đốc hay người thầy, chị vẫn luôn là chiến sĩ văn hóa trên tuyến đầu sáng tạo – miệt mài góp phần bảo tồn giá trị truyền thống và lan tỏa tinh thần yêu nước tới thế hệ trẻ hôm nay./.